Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου

Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Τάρλοου σε συνεργασία με τον συγγραφέα Θανάση Τριαρίδη,  που έχει κάνει τη θεατρική διασκευή, ανεβάζουν στο θέατρο Πορεία το μυθιστόρημα του Μ. Καραγάτση " Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου". 

Η παράσταση παίρνει τον τίτλο της από το πρώτο βιβλίο μιας τριλογίας έργων του Καραγάτση, που παρακολουθεί τον βίο και την πολιτεία του Μίχαλου Ρούση. Η ιστορία βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα από τη ζωή ενός προγόνου του Καραγάτση, του Μήτρου Ροδόπουλου (Δημήτριος Ροδόπουλος, ήταν το αληθινό όνομα του Καραγάτση). Το έργο τοποθετείται στις απαρχές της επίσημης κήρυξης της Ελληνικής Επανάστασης και παρουσιάζει τον Μίχαλο Ρούση, τον Κοτζάμπαση του Καστρόπυργου, ενοχλημένο από την διαφαινόμενη επανάσταση, που κινδυνεύει να τινάξει στον αέρα την κοινωνική του υπόσταση και την οικογενειακή του ευτυχία: είναι νέος, όμορφος, πλούσιος, νιόπαντρος με την πανέμορφη Ευαγγελία και περιμένουν το πρώτο τους παιδί.

Αυτό που παρακολουθούμε από το σημείο αυτό και πέρα, είναι η εναγώνια προσπάθεια ενός ανθρώπου, ενός γεμάτου ορμές άνδρα, να συνταιριάξει το καθήκον με την επιθυμία, το πάθος για ζωή με το φόβο του θανάτου. Ο Μίχαλος είναι ένας άνθρωπος γαιώδης, χοϊκός. Αγαπά τη ζωή και τις ευκολίες που του έχει προσφέρει. Τρέφεται από την ηδονή. Και ταυτόχρονα ζει σε ένα υπαρξιακό πυρετό. Η φόβος του θανάτου και το αίσθημα του δικαίου είναι οι ερινύες που τον κατατρέχουν. Τα όνειρά του μαστίζονται από τρόμο. Ο τρελός με τα κουδούνια που νιώθει να τον καταδιώκει και το προφητικό όνειρο με την λέξη ΧΑΚ να βγαίνει σαν επιθανάτιος ρόγχος από τα χείλη του,  μοιάζουν με προφητεία που περιμένει να επαληθευτεί. Ο Μίχαλος δεν είναι φτιαγμένος από την πάστα του ήρωα. Δεν πιστεύει σε ιδέες. Δεν έχει πατρίδα και Θεό. Πατρίδα του είναι η ηδονή και Θεός του η ίδια η ζωή. Για το λόγο αυτό δεν έχει κανένα δισταγμό να αλλάξει στρατόπεδα και Θεούς κατά πως είναι βολικό. Προδότης, εξωμότης, αριβίστας και κατά τύχη ήρωας, θα περάσει όλη του τη ζωή λαθραία, πιασμένος από τα φουστάνια των γυναικών και τον ποδόγυρο της τύχης. Το κωμικοτραγικό του τέλος θα είναι το επιστέγμασμα μιας επιπόλαιης ζωής. 

Το έργο του Καραγάτση, διασκευασμένο από τον Θανάση Τριαρίδη, είναι ένα έργο ανατρεπτικό, αιρετικό ίσως για κάποιους και μοιάζει να μας βάζει να κοιτάξουμε από την κλειδαρότρυπα της ιστορίας το ηρωικό '21. Σε ένα ιστορικό flashback παρακολουθούμε τους εξόριστους Όθωνα και Αμαλία, να ανατρέχουν στην ιστορία της επανάστασης και να μας αφηγούνται μέσα από πέρασμα του χρόνου που έχει πια κρίνει πρόσωπα και καταστάσεις, τις απαρχές της επανάστασης μέχρι και την Ναυμαχία του Ναυαρίνου, που οδήγησε και επίσημα στη σύσταση του Νέου Ελληνικού Κράτους. 

Τα πρόσωπα του έργου, όχι μόνο ο Ρούσης, αλλά και ο Κολοκοτρώνης και ο Παπαφλέσσας, καθώς και οι θεσμοί, με προεξάρχουσα την Εκκλησία, έχουν απεκδυθεί τον δαφνοστόλιστο μανδύα του ήρωα, του Εθνομάρτυρα, του αγίου και μας επιτρέπουν να τα δούμε την γήινη διάστασή τους. Ίσως και τα μισοβαμμένα πρόσωπα των πρωταγωνιστών, να μην είναι παρά ο σοβάς της ιστορίας που πέφτει για να φανεί το αληθινό τους πρόσωπο. Όλοι οι ρόλοι, μικροί και μεγαλύτεροι, είναι φτιαγμένοι έτσι ώστε να φωτίζουν σημεία της ιστορίας απαραίτητα για την κατανόηση τόσο του ιστορικού υπόβαθρου, όσο και των αποφάσεων των ηρώων. Η ιστορία μας παρουσιάζεται όχι ως το άθροισμα τετελεσμένων, ακέραιων γεγονότων, αλλά επιθυμιών, παθών, δολοπλοκιών και τύχης που οδήγησαν σε αυτά. Αυτό που καθίσταται σαφές είναι ότι αυτό που εκ των υστέρων καλούμε ηρωισμό, κάποιες φορές δεν είναι παρά το αποτέλεσμα ακραιφνώς ιδιοτελών κινήτρων ή στιγμιαίας παρόρμησης.

Οι ηθοποιοί ερμηνεύουν εξαιρετικά τους ρόλους του. Ο Γιώργος Χριστοδούλου σαν Μίχαλος Ρούσης, ταλαντεύεται με επιξεδιότητα ανάμεσα στο προφίλ του τυχοδιώκτη, του εραστή της ζωής και φοβισμένου ανθρώπου, που καθιστούν τον Κοτζάμπαση έναν κλασικό αντιήρωα. Ο Δημήτρης Ήμελλος, σαν Κολοκοτρώνης παρουσιάζει έναν ήρωα στέρεο και αποφασιστικό, που μπορεί να ζυγίζει με ακρίβεια πρόσωπα και γεγονότα, ενώ συγκλονιστική είναι η παρουσία του Θανάση Δόβρη σαν Παπαφλέσσα, ενός Παπαφλέσσα που αποβλέποντας στη δική του υστεροφημία, παρουσιάζεται να στήνει με κάθε λεπτομέρεια τη μάχη στο Μανιάκι, μια μάχη που γνώριζε ότι θα χάσει και να ρίχνει τους συντρόφους τους σε αυτή σαν κάρβουνα στη φωτιά, προκειμένου να θρέψει την φλόγα της επανάστασης. Η Βίκυ Κατσίκα στο ρόλο της Ευαγγελίας Ρούση, ενσαρκώνει μια γυναίκα μεγαλόψυχη, γενναιόδωρη που δεν διστάζει να ζήσει στο ίδιο σπίτι με την ερωμένη του άντρα της, ενώ η Λεωνή Ξεροβάσιλα ως Βαγγελιώ Σπυροπούλου, ερμηνεύει θαυμάσια την ερωμένη του Ρούση, τη γυναίκα που επιλέγει να ζει στη σκιά και που μέχρι το τέλος θυσιάζεται για χάρη του και ζει με τους αποφορεμένους έρωτες της Ευαγγελίας. Ο Αλέξανδρος Μαυρόπουλος στο ρόλο του Σουλειμάν, θα ενσαρκώσει με τη σκηνική του ευγένεια έναν ήρωα, που αν και έχει πολλά κοινά με τον Ρούση,  μοιάζει να έχει συμφιλιωθεί με τον εαυτό του και δεν κατατρέχεται από την υπαρξιακή αγωνία του Κοτζάμπαση. Η μουσική του Άγγελου Τριανταφύλλου που ερμηνεύεται ζωντανά επί σκηνής από τέσσερις μουσικούς, δίνει στην παράσταση τον αέρα μιας ιδιότυπης όπερας, ενώ τα εξαιρετικά κοστούμια, κοστούμια που μυρίζουν λάσπη, μπαρούτι, αίμα και σπέρμα, δεν θυμίζουν σε τίποτα τις κιτς απομιμήσεις εθνικών εορτών. 

Πρόκειται για μια εξαιρετικά δεμένη και συνεπή παράσταση, ένα κείμενο που φωτίζει τις πολλές εκδοχές τις ιστορίας θέτoντας εν αμφιβόλω τις ιστορικές μας βεβαιότητες, ενώ σε πολλά σημεία υποσκάπτει το βάθρο της μακαριότητας στο οποίο έχουμε τοποθετήσει την υπόθεση της εθνικής μας παλιγγενεσίας. Το έργο ανεβαίνει στο Θέατρο Πορεία μέχρι τις 17 Απριλίου 2022.

Η ταυτότητα της παράσταση

Αγορά εισιτηρίων