Κοιμούνται τα ψάρια;

O Vladimir Nabokov στο βιβλίο του Speak, Memory γράφει: η ύπαρξή μας δεν είναι παρά μια σύντομη ρωγμή φωτός ανάμεσα σε δύο αιωνιότητες σκότους. Το σκεφτόμουν αυτό παρακολουθώντας την παράσταση. Παρακολουθώντας την μικρή Γέτε να στέκεται ενώπιον της απώλειας του μικρού της αδελφού, που αστραπιαία, σαν πεφταστέρι, διέσχισε τη ζωή της και να αναμετράται μαζί της. Εκείνη, ένα δεκάχρονο κορίτσι, να αναμετράται με τον τρομερό δράκο της απώλειας. Και σκεφτόμουν, τι είναι εκείνο που τελικά νικά την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου; Tι είναι εκείνο που μας βγάζει από το σκοτεινό λαγούμι του πένθους και μας επιστρέφει στη ζωή; Τι είναι εκείνο που δικαιώνει τη σύντομη "έλλαμψη" της ζωής (μας), αν η σκοτεινιά είναι αυτό που την περιμένει; 

H Γέτε, η τρυφερή, αστεία, σοφή, με τον τρόπο που μόνο τα παιδιά μπορούν να είναι, η στοχαστική Γέτε, νομίζω μας δίνει την απάντηση. Όχι με έναν τρόπο οριστικό και ξεκάθαρο. Περισσότερο με έναν τρόπο διαισθητικό, που επιβάλει να βυθιστείς στο γέλιο, το κλάμα, το θάρρος, το πείσμα και την αλήθεια της αγάπης της για να τη διακρίνεις. 

Ο τίτλος του έργου, παίζει με το κείμενο, στο οποίο οι λέξεις κοίμηση, κοιμητήριο, ύπνος, θάνατος, αλλάζουν συνεχώς χροιά και χρήση. Ο τίτλος του έργου με την ερώτηση που θέτει, πέρα από το προφανές, μοιάζει να ρωτά κάτι βαθύτερο. Κοιμάται η ζωή; H αεικίνητη, σαν το ψάρι ζωή, αυτή που ξεγλιστρά, που κινδυνεύει και που κρύβεται τελικά σε μια σχισμή γης για να ξαποστάσει, κοιμάται; Είναι ο θάνατος ξεκούραση, όπως συχνά λέμε;  Είναι το ξύπνημα σε μια άλλη διάσταση ζωής ίσως; Κρύβει όνειρα ο θάνατος, όπως κι ο ύπνος; 

Η ερμηνεία της Ευγενίας Δημητροπούλου, πάνω στο σπουδαίο κείμενο του Jens Raschke που για πρώτη φορά παρουσιάζεται στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με την λιτή, παιχνιδιάρικη σκηνοθεσία της Ζωής Ξανθοπούλου, μια σκηνοθεσία που επιτρέπει να ξετυλιχτεί η παιδική ματιά πάνω στο τελεσίδικο γεγονός του θανάτου, και να διαφανεί με αφοπλιστική ειλικρίνεια, η αδέξια, μα σχεδόν φιλοσοφική στάση του παιδιού απέναντι στην απώλεια και το πένθος, δημιουργούν μια παράσταση που κερδίζει τον θεατή από το πρώτο λεπτό.

Παράλληλα, οι φωτισμοί, τα σκηνικά, και φυσικά η μουσική του Σπ. Γραμμένου, φτιάχνουν ένα σύνολο που συν-κινεί τον θεατή και συνθέτουν μια παράσταση που παίζει με τις άλλες όψεις των νομισμάτων που μας βάζει η ζωή στο χέρι σαν προίκα για τον δρόμο. Μια παράσταση που μας ζητά να διακρίνουμε τη χαρά, όπως διακρίνουμε τις φιγούρες μέσα από τα αρνητικά ενός φωτογραφικού φιλμ. Γιατί καμμιά φορά η ζωή που ζούμε, μας αφήνει μόνο ένα αρνητικό φιλμ για να θυμόμαστε τη ζωή που πέρασε. Η Γέτε αποφασίζει να σηκώσει το αρνητικό της ζωής κόντρα στο φως και να δει. Να δει και να διασώσει αυτό που σαν μνήμη καταγράφεται στο φιλμ. Επιλέγει όχι μόνο να διασώσει, μα και να χρωματίσει με το ανεξίτηλο χρώμα της αγάπης της αυτή τη μνήμη. Τη μνήμη που δεν χωρά στο μνήμα. Που δεν τελειώνει σε μια επιτάφια πλάκα. 

Η ταυτότητα της παράστασης:

Θέατρο Σταθμός

Κείμενο: Jens Raschke

Μετάφραση: Κατερίνα Θεοδωράτου                                       

Σκηνοθεσία: Ζωή Ξανθοπούλου 

 Ερμηνεία: Ευγενία Δημητροπούλου

Σκηνικά / Κοστούμι: Γιώργος Λιντζέρης              

Μουσική: Σπύρος Γραμμένος 

Φωτισμοί: Γιώργος Αγιαννίτης

Φωτογραφίες: Σπύρος Περδίου

Bοηθός σκηνοθέτη: Γιώτα Παναγή  

Παραγωγή: Πολιτισμός Σταθμός Θέατρο - ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας